Dünyada bilinen en ünlü gezegen, güneşin dördüncü gezegeni olan Mars’tır. Mars ile ilgili gerçekler tarih boyunca insanlara her zaman büyüleyici ve değişik gelmiştir.
Dünyanın en yakın komşusu olan Mars, insan kültürlerinin önemli bir parçası olmuştur. Dünyadan sonraki gezegendir ve çok fazla uzay keşfine maruz kalan gezegendir .
Dünyaya bu kadar yakın olan Mars, filmler ve diğer ana akım medya ilgisiyle popüler hale gelmiştir. Günümüzde birçok ülke, aktif bir Mars keşif programının odak noktasındadır. Ay’a inmeyi başaran insanoğlu için Mars, bir sonraki hedef haline gelmiştir.
Mars hakkında bilinmesi gereken çok şey var.
İşte Mars ve uzaylılar hakkında ilginç gerçekleri bu yazıda bulacaksınız. Mars gezegeninin keşfinden bu yana, gezegen üzerinde uzaylı yaşam olabileceği ihtimali üzerinde durulmaktadır. Ve bu spekülasyonlar kendine; ‘Looney Tunes’ çizgi film dizisinde, ‘Marvin the Martian’ karakterinde, ‘Justice League’ çizgi film dizisinde, ‘Mars Saldırıları’ filminde yer bulmuştur. Mars için, popüler bilim kurgu medyası ilgisi her zaman var ve çeşitli biçimlerinde karşımıza bu ilgi getiriliyor.
Dünyaya çok yakın olan Mars, muhtemelen hakkında daha fazla bilgi edinmek istediğiniz bir gezegendir.
Listede, bilmek isteyebileceğiniz Mars hakkında 10 şaşırtıcı gerçek var.
10. “Gezegenin Adı Roma Savaş Tanrısı” – Mars’ın Adının Anlamı
Gezegenin bugünkü adı ‘Mars’ Roma mitolojisinden gelmektedir.
Roma Mitolojisine göre Mars, Roma savaş tanrısı ve tarım koruyucusuydu.
Romalılar tarafından, tüm tanrıların en önemlisi olarak birinci sırada Jüpiter kabul edildi.
Mars’ın isimlendirilmesinde de önemli rol oynayan Yunan mitolojisinden Tanrı Ares’dir.
9. Mars’ın Hiçbiri Gerçek Uydu Olmayan İki Uydusu Var
Mars’ın, dünyanın olduğu gibi uyduları var. Dünya için tek uydu olarak Ay varken, Mars’ın iki uydusu bulunuyor. Mars’ın bu uyduları ilk kez 1877’de Amerikalı bir gök bilimci Asaph Hall tarafından keşfedildi.
Bununla birlikte bu uydular gerçek anlamda bir uydu değil ve Mars’ın manyetik alanından dolayı gezegene çekilen asteroitlerdir.
Her ikisi de Dünya’nın Ay’ına göre küçüktür. Phobos ve Demos olarak adlandırılırlar.
8. Mars Uydularının İsimleri Mitolojiye Dayalı
Tıpkı gezegenin kendisi gibi, Mars uydularının isimleri de mitolojiye dayanıyor.
Ancak Mars adını Roma mitolojisinden alırken, uyduları Yunan mitolojisinin karakterlerinden esinlenerek isimlendirildi.
Tam isimler, Yunan Savaş Tanrısı Ares’in oğullarından geliyor. Phobos ve Deimos, her biri kendine özgü temsilleri olan ikizler olarak tanımlandı. Phobos panik ve korkuyu sembolize ederken, Deimos terör ve dehşetin sembolüydü.
7. Mars, Dünya’nın Yaklaşık Yarı Boyutunda
Mars’ın görüntülerini gördüyseniz, gezegen oldukça büyük görünecek.
Her ne kadar; gerçekte önemli bir boyuta sahip olsa da, gezegenin gerçek büyüklüğü Dünya’nın büyüklüğünün yaklaşık yarısıdır.
Gerçek rakamlarda; Mars’ın çevresi yaklaşık 21.000 kilometre, dünyanın çevresi ise yaklaşık 40.000 kilometredir. Dünya’nın çapı 12750 kilometredir, Mars’ın çapı Dünya çapının (6790 kilometre) yarısından biraz daha fazladır. Ancak, Dünya yüzeyinin % 70’i su ile kaplıdır.
6. Mars’ta Su Doğrulandı
Mars oldukça kuru ve çorak gibi görünse de, yüzeyin altında su var. İnsanların Mars’ı bir sonraki yaşanabilir gezegen haline getirmeye çalışmasının nedenlerinden biri de budur.
Suyun keşfi, 27 Eylül 2012’de NASA’dan Curiosity adı verilen bir gezici tarafından yapıldı. Bugün bir kraterde bir akışın olduğu bulundu. Bu keşif, suyun bir zamanlar gezegende çok uzun bir süre aktığını gösteriyor.
Benzer şekilde Mars Keşif Orbiter’i, periyodik aralıklarla da olsa yüzeyde de sıvı su aktığını tespit etti.
Temmuz 2018’de İtalyan bilim adamları, Mars’taki Güney Kutbu yüzeyinin yaklaşık 1,5 km altında yer altı buzul gölü keşfettiler. Göl 20 kilometrelik bir alana yayılıyor. Bu, gezegendeki istikrarlı su kütlesinin ilk keşfiydi.
5. Mars’ta Dünya Gibi Buz Kapakları Var
Gezegende buz kapaklar var. Buz kapaklarını varlığını sadece yeryüzünde olmadığı bu sayede görülmüş oldu.
Mars’ın Kuzey ve Güney Kutbu’nda, teleskopların yanı sıra uzay sondalarından da gözlemlenen geniş bir buz kaplı kutup bloğu vardır. Kutupların; kış mevsiminde olduğu, her iki kutbun karanlıkta olduğu ve aşırı soğukta olduğu görülüyor. Karanlık, Mars yüzeyinde kuru buz levhalarının oluşumuna neden olur.
Bununla birlikte, buz kapakları yeryüzünde olduğu gibi sudan değildir. Kuru buz veya donmuş karbondioksit bloğundan oluşuyor.
4. İnsanlar Mars’a Birçok İnsansız Araç Gönderdi
Dünyaya çok yakın olan gezegen, insanlar tarafından gönderilen birçok insansız uzay aracı ile ziyaret edildi.
Bu geziler ile daha önce hiç bilmediğimiz gezegen hakkında, daha fazla şeyi anlamamızı kolaylaştırdı.
Bunların en tanınmışlarından bazıları olarak; Mars 2 (Rusya), Mars 3 (Rusya), Beagle 2 (UK), Spirit (USA), Opportunity (USA), Curiosity (USA) sayılabilir.
Bugün bile Mars yüzeyini aktif olarak araştıran çok sayıda insansız uzay aracı bulunmaktadır.
3. Mars Eskiden Dünya Gibi Bir Atmosfere Sahipti
Mars manzarasına ve gezegen hakkındaki verilere bakarsanız, çok benzersiz bir şey daha fark edeceksiniz.
Dünyada olduğu gibi mavi renk olan bir atmosfer olmasa bile; Mars’ın bir atmosferi bulunuyor. Mars gökyüzü, açık kahverengi rengindedir. Bunun bir nedeni, Mars topraklarının demir pas bakımından zengin olması ve atmosferin aşırı tozlu olmasıdır. Dünya üzerindeki mavi renk, dünyanın atmosferinin mavisi ise ışıktaki tüm renkleri filtrelemesindendir. Başka bir deyişle; eğer doğru atmosfere sahip olsaydı, Mars gökyüzü de muhtemelen mavi olurdu.
Bu veriler NASA’nın MAVEN uzay aracı tarafından ortaya çıkarıldı ve Mars’ın çok uzun zaman önce Dünya’ya oldukça benzediğini gösterdi. Gezegenin atmosferinin, güneş rüzgarları ve radyasyon nedeniyle kaybolduğunu gösterdi.
2. Mars Toprakları Demir Zengini
Teleskoplardan veya gezegende bulunan insansız araçlarla gözlendiğinde, kırmızı görünmesinin bir nedeni var. Bunun nedeni, Mars topraklarında doğal olarak oluşan demir oksitleri bakımından zenginliğine bağlanıyor. Bu oksitler ikonik ve kırmızımsı bir renk verir. Bundan dolayı da gezegen, ünlü kırmızı gezegen olarak bilinir.
Gezegenin yüzeyinde doğal olarak bulunan demir, gezegenin kırmızı renkte görünmesine neden olur. Bu demir tozu aslında milyarlarca yıl önce oluşan demir mineralleridir. Bugün toprak, insanlar için son derece toksik olduğu için güvenli değildir. Toprak, klordan yapılmış büyük miktarlarda perklorat bileşikleri içerir. Bu durum, ilk olarak Mars gezgini Sojourner tarafından keşfedildi.
1. Mars’ta İlk Gezici 1997’de İniş Yaptı
Mars için bilgiler eski zamanlardan beri var olmasına rağmen, insanın gezegene ilk kez iniş yapması 1997’de oldu. Bu aynı zamanda Dünya-Ay sistemi dışında yapılan ilk uzay gezisiydi.
Bu gezi; insansız olarak ‘Mars Pathfinder’ yada ‘Pathfinder’ olarak adlandırılan araçla yapıldı. NASA tarafından Mars yüzeyini keşfetmek ve gezegen hakkında daha fazla bilgi edinmek için gerçekleştirildi.
Proje, bir uzay aracı ve bir keşif gezisinden oluşuyordu. Her ikisi de 1996 yılında, ABD’deki meşhur Cape Canaveral fırlatma sahasından bir Delta II roketinde fırlatıldı. Gezici yaklaşık üç ay boyunca çalıştı, ardından tüm temas durdu.
Bonus: Elon Musk Şirketi SpaceX, İnsanları Yakında Mars’a Göndermeyi Planlıyor
Mars’ın insan keşfi ile ilgileniyorsanız, bunun ne kadar ilginç olduğunu görebilirsiniz. Amerikalı girişimci Elon Musk tarafından yaratılan SpaceX şirketi, insanları Mars’a göndermeyi planlamaktadır.
Henüz tarih kesin olarak teyit edilmemiş olsa da bilinen şey, bunun şirket tarafından ciddiye alınan ve üzerinde çalışma yapılan fikir olduğudur. SpaceX insanları Mars’a indiremese bile, şirket bunu ciddi şekilde deneyecek. NASA’da insanları Mars’a göndermeyi planlıyor. Eğer bu bir gerçeklik haline gelirse, o zaman oldukça pahalı bir gezi olacaktır.
Kesin tarihler bilinmese de, yakın gelecekte bir insanı Mar’a koyabileceğimizi bilmek hayli ilginç olacaktır.
Sonuç
Bir bütün olarak, Mars hakkında anlaşılması gereken çok şey var. Güneş sistemimizde Dünya’dan hemen sonra bulunan gezegen, gizem kaynağı olmaya devam ediyor ve bu durum artarak sürecek gibi görünüyor.