Joong Sik Eom, Güney Kore’de Seul şehri yakınlarındaki bir hastanede koronavirüs ( COVID-19 ) hastalarını tedavi eden bir doktor. Ayrıca Incheon’daki Gacheon Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde profesör olan Dr. Joong Sik Eom, koronavirüs hakkındaki Reddit kullanıcılarının sorularını yanıtladı.
Soru: “Filipinler’de yeterli test kitimiz yok. Bu nedenle sadece şiddetli semptomları olanlara test yapılıyor. Hangi hastaların eve gönderilmesi gerektiğini ya da hangi hastaların test yapılarak karantina altına alınması gerektiğini gösteren bir algoritma biliyor musunuz?”
Cevap: “Çoğunlukla semptom gösteren insanlardan salgının yayıldığını gördüğümüz için onlara test yapılması daha makul duruyor. Sağlık ekibinin yüksek risk grubuna (60 yaş üstü, kronik hastalar, diyabet ve bağışıklık düşürücü hastalıkları olanlar) öncelik verip gözlemlemesi gerekiyor. Düşük riskli grupların eve gönderilmeleri ve kendilerini karantina altına almaları daha olasıdır.
Soru: “Birkaç kişi bu virüsün daha az ölümcül ama bulaşıcı bir versiyonuna dönüşme olasılığı hakkında konuşuyor. Sizce bunun olabileceğine dair elimizde herhangi bir kanıt var mı? Ve eğer şimdi olmazsa, gelecekte mümkün olabileceğini düşünüyor musunuz?”
Cevap: “Koronavirüs gibi RNA virüsleri mutasyonlarla karakterize edilir. Bence Koronavirüs gibi yeni bir virüs ya da mutasyon olasılığı var.”
Soru: “Güney Kore’de 1 ay, 6 ay ve 1 yıl sonra neler olabileceğini ön görüyor musunuz?”
Cevap: “Böyle değişken bir durumda, gelecekte neler olabileceğini söylemek çok zor. Bununla birlikte, Güney Koreli uzmanlar eğer bu durum 1 ay içinde düzelmezse, 6 aya kadar uzayacağını söylüyorlar. Bu salgının ekonomik yankıları olacağı da barizdir. Ayrıca, tıbbi personelin kaynakları tamamen tüketilebilir ve bu da daha fazla ölüme yol açabilir. Bu senaryoda ise sadece Güney Kore’de 300.000 ölüm olması tahmin edilebilir.”
Soru: “Virüsün yayılmasını engellemek için elimizi yıkamak ve insanlarla aramıza sosyal mesafe koymak dışında yapabileceğimiz bir şey var mı?”
Cevap: “Öksürmek istediğinizde görgü kurallarına uymanızı tavsiye ederim. Dirseğinizin içine doğru ya da maskeniz takılı iken öksürmelisiniz. Ayrıca yüksek risk grubundaki hastalara saygı göstermeyi unutmayalım. Ayrıca, bu virüsten daha az müzdarip olan gençlerin hareketlerini ve sosyal aktivitelerini kontrol etmemiz gerekiyor.”
Soru: “Hastalarda en sık görülen semptomlar nelerdi? Virüsün onlar için sonradan herhangi bir etkisi oldu mu?”
Cevap: “Kore’deki hastalar tipik olarak boğaz ağrısı ve nefes darlığı gibi belirtiler gösteriyor. İyileşen çoğu hastada sonradan bir etki gözükmedi. Küçük bir azınlığın akciğer fonksiyonlarında azalma olduğu bilinmektedir. Ancak bazı hastaların, yaşadığı zorlu dönemden sonra travma sonrası stres bozukluğu yaşayabileceğini tahmin ediyoruz.”
Soru: “Amerika batı medyası ve sağlık uzmanları maske takmaya karşı tavsiyelerde bulundular. Maske tedarikini göz ardı ederek, maskeler insanlara herhangi bir fayda sağlar mı?”
Cevap: “Bu cevaplaması zor bir soru. Birçok uzman, maskelerin bir dereceye kadar Kore’deki salgınların azaltılmasına katkıda bulunduğuna inanıyor. Ancak ne kadar yararlı olduklarına dair somut bir araştırma mevcut değil. Semptomların başlamasından bu yana enfekte olmuş bir hasta tarafından maskenin takıldığı ve temas eden başka kimseye bulaşmadığını doğrulayan bazı vakalar vardır. Bu nedenle, ateşi veya solunum yolu semptomları olan kişilerin, semptomu olmayanlara göre maske takmasının faydalı olacağını söylemek doğru olabilir.”
Soru: “Koronavirüse yakalanıp, iyileştiyseniz eğer hala bulaşıcı mısınız? Yeniden test yaptırılsa pozitif çıkar mı?”
Cevap: “Koronavirüs enfeksiyonundan sonra, kişi tamamen iyileşmiş olsa bile PCR testinin pozitif olduğu durumlar vardır. Böyle bir durumda, virüsün ne kadar bulaşıcı olduğu konusunda endişeliyiz ancak sonucun canlı ya da ölü bir virüs olup olmadığını doğrulamak zordur. Çoğu uzman PCR testi pozitif olsa bile, iyileşen bireydeki virüsün yayılabilirliğin çok düşük olacağına inanmaktadır.”
Soru: “Tedavi ve aşıya ne kadar yakınız?”
Cevap: “Tedavi geliştirmek için çok çaba harcanıyor. Ne yazık ki, kısa bir süre içinde etkili bir anti-viral ilaç veya aşı geliştirebileceğimiz pek olası görünmüyor. Tedaviyi bulmakta şanslı olsak bile, muhtemelen kullanıma sokulması bir yıldan fazla sürecektir.”
Soru: “Covid-19’a sahip olan bir kişinin vücudundan düşen bir damla yemeğimize temas etmesi durumunda, o yemeği yiyen insanın da enfekte olma şansı var mıdır?”
Cevap: “COVID-19’un yiyeceklere yayılma şansının düşük olduğuna inanıyorum. Virüs yapısal olarak sindirim yolundan geçiyor. Solunum yollarının ve gözün mukoza zarı en çok korunması gereken bölgelerdir.”
Soru: “Hava durumunun, virüsün yayılması konusunda bir etkisi var mı?”
Cevap: “Virüsün faaliyetinin ısı ve nemde azalacağı tahmin ediliyor, ancak durumun böyle olup olmadığı belirsiz. Pandeminin subtropikal iklime sahip ülkelerde de meydana geldiği göz önüne alındığında, iklimin virüsü etkileyen bir faktör olması muhtemel olmadığına inanıyorum.”
Soru: “Hafif semptomları olan hastaları tedavi etmek için protokolünüz nedir? Ve daha ağır koşullarda olan hastaları?”
Cevap: “Hastanın riskini ve PCR testi için gerekli olup olmadığını değerlendiriyoruz. Hastanın durumu stabil ise, sonuçlar elde edilene kadar evde durması söylenir, ancak yüksek riskli bir hasta test edilirse hastaneye yatırılır. Durumu istikrarlı olmayan hastalar ise izolasyon tesislerine gönderilecektir.”
Soru: “Siz ya da meslektaşlarınız hamile kadınlarda, doğmamış çocuklarda ya da yeni doğan bebeklerde Koronavirüse rastladınız mı? Bu insanların risk durumu nasıl ve kadınlar bu salgın sırasında hamile kalmayı geciktirmeli mi?”
Cevap: “Kore’de hamile kadınlar ve bebekler arasında vakaları doğruladık. Bununla birlikte, diğer gruplarla karşılaştırmak zor çünkü çok az vaka ile karşılaştık. Riskleri değerlendirmek zor ama hamile bir kadının enfekte olduğunda, bu durum oldukça tehlikeli olabilir çünkü akciğer kapasitesinin azalması olasılığı yanı sıra tedavi açısından daha fazla kısıtlama bulunuyor.”
