Galaksi Tanımı
Galaksi, kütle çekimi etkisiyle bir arada tutulan yıldızlar, yıldız artıkları, yıldızlar arasındaki gaz, toz ve karanlık madde sistemlerine denir. Bu malzemelerin hepsi, kütle çekimi sayesinde galakside tutulmaktadır ve bu kütle çekimini meydana getiren unsurlardan birisi, galaksilerin birçoğunun merkezinde bulunan kara deliklerdir. Galaksiler içindeki gezegenler, asteroitler, yıldızlar, bulutsular, karanlık madde ve nötron yıldızları milyonlarca yıllık süreçte meydana gelir. Evren’imizde olan, hepsi muhteşem yıldız sistemine ve gaz topluluğuna sahip olan çok fazla galaksi vardır. Her bir galaksi içerisindeki yıldız miktarı, yapısı ve gaz bulutları açısından benzersizdir. Dünya, Güneş Sistemi’nde Samanyolu Galaksisi içerisinde bulunan bir gezegendir. Tüm galaksilerin hareketlerinin sonucuna göre, galaksilerin meydana getirdiği bu galaksi kümeleri, Evren’in genişlemesine göre birbirinden uzaklaşmaktadırlar.
Galaksi Türleri
Var olan 4 tip galaksi vardır. Bunlar; spiral yani sarmal galaksi, çubuklu-sarmal galaksi, eliptik galaksi ve düzensiz galaksilerdir.
Spiral Galaksi: Spiral galaksiler Evren’de en yaygın bulunan galaksi tipidir. Spiral galaksiler; disk merkezlerinde bir şişkinlik ve parlak bölgeye sahiptir. Galaksinin merkezi, yaşlı yıldızları barındıran, toz ve gaz bulutları olmayan küreye benzer şekilde bir çıkıntı olan çekirdeğe benzer. Galaksinin spiralleri dairesel şekli oluşturur.
Çubuklu Spiral Galaksi: Samanyolu Galaksisi bu grup içerisindedir. Çubuklu Spiral Galaksi özellik olarak normal Spiralli Galaksilerden farklılık göstermezler. Aynı zamanda şişkin merkez boyunca uzanan parlak yıldız çubukları vardır.
Eliptik Galaksi: Bu galaksiler daha çok uzamış küresel şekilleri ile bilinirler. Bu galaksilerde çekirdek yoktur; ama galaksi merkezi parlaktır ve dışa doğru parlaklık azalır. Yıldızlar, gazlar Eliptik Galaksi boyunca yer almaktadır. Eliptik galaksiler yuvarlak ve uzun olması sebebiyle puroya benzetilir.
Düzensiz Galaksi: Bu tip galaksilerin şekilleri düzensizdir. Düzensiz Galaksiler; yıldızlar, toz, bulutsu oluşumlardan, nötron yıldızlarından ve bütün galaksilerde ortak olan elementlerden oluşur. Dünya’dan en iyi görülebileni Küçük Macellan Bulutu’dur. Düzensiz Galaksilerin genelde onları spiral veya eliptik olarak tanımlamak için yeterli olan yapıları yoktur. Bazı durumlarda bunlar çubuk yapı özelliğinde olabilirler ve aktif yıldız oluşumu bölgelerine sahip olabilirler.
Galaksilerin Oluşumu
Astronomi açısından galaksilerin oluşumu oldukça önemlidir. Çünkü galaksilerin oluşumu ile ilgili birçok tahminlerde bulunulmaktadır. Oluşumları ile ilgili iki teori vardır. Bunlardan ilki Yukarıdan Aşağıya Teorisidir. Bu teoriye göre ön galaksiler aşağı yukarı yüz milyon yıl boyunca gerçekleşen büyük ölçekli ve eş zamanlı bir çökmeyle meydana gelmişlerdir. Galaksiler meydana geldikten sonra ön gezegenler buradaki galaksilerin içinde meydana gelmişlerdir. Diğer teori Aşağıdan Yukarıya Teorisidir. Bu teoride ilk başta küresel yıldız kümesi gibi küçük yapılar meydana gelmiş, bu küçük yapılar da bir araya gelerek galaksileri oluşturmuşlardır. Bu teoriye göre, ilk büyük galaksilerin çoğunluğu spiral bir şekildeydi. Ancak zamanla, birçok spiral galaksi eliptik galaksi meydana getirmek için bir araya geldi.
