Borsa aslında dev bir global ağdan başka bir şey değildir. Her gün çok büyük meblağda paranın ileri geri hareket ettiği bir pazarı organize eder. Toplam yılda 60.000.000.000.000 euro pazara katılır. Bu değer tüm dünyanın ürettiği mal ve servislerin bedelinin toplamından daha fazladır. Bununla beraber bu pazarda sadece elmalar ve ikinci el diş fırçaları satılmaz büyük çoğunlukla hisse senetleri satılır. Hisse senetleri hisseler halinde varlıkların üzerindeki haklardır. Bir hisse şirketteki bir paya tekamül eder ancak bir kişi neden hisse senedi almak ister?
Borsa Nedir Ve Nasıl Çalışır?
Hissenin birinci ve en önemli değeri temsil ettiği firmayla ilgilidir. Eğer firmanın değerini pizza şeklinde düşünürseniz. Pizzanın tamamı büyüdükçe her parçanın büyüklüğü de artacaktır Mesela Facebook yeni bir iş modeli sunarak karlılığını arttırabilirse, yani firmanın pizzası büyüdükçe her hissenin değeri de artacaktır Tabii ki bu hisse senedi sahipleri için çok iyidir 38 euro olan bir hisse şimdi 50 euro değerinde satıldığında hisse başına 12 euro kar etmiş olacak fakat bundan Facebook’un karı nedir?
Şirket hisselerini satarak para bulabilir ve yatırım yapıp işini büyütebilir. Örnek olarak Facebook hisse senedi satışından 16 milyar dolar kazanmıştır. Hisse senedi alıp satmak ise genelde bir şans işidir. Hiç kimse hangi şirketin yükselip hangisinin düşeceğini bilemez. Eğer bir firmanın iyi bir ismi varsa yatırımcılar destekleyecektir kötü tanınan bir firma hisse senetlerini satmada zorluk yaşayacaktır. Normal bir pazarda satın aldığınız mallara dokunup satın aldıktan sonra eve götürebilirsiniz. Borsada sadece sanal mallar vardır. Hisse senedi fiyatları ve ekrandaki tablolar şeklinde görünürler. Bu tarz fiyatlar saniyeler içinde yükselip düşebilir. Hisse senedi sahipleri fırsatları kaçırmamak için oldukça hızlı davranmak zorundadır. Hatta basit bir söylenti bile hisse senedine talebi düşürüp şirketin gerçek değeri ne olursa olsun hisseyi düşürebilir. Bunun tam tersi de olabilir. Eğer zayıf hisseleri çok miktarda insan satın almaya başlarsa, mesela fikirde büyük potansiyel gördükleri için hissenin değeri yükselecektir. Genç şirketler bundan faydalanabilir. Satışları düşse bile kendi hisselerini satarak nakit oluşturabilirler. En iyi senaryoda bu fikirlerinin gerçeğe dönüşmesiyle sonuçlanacaktır. En kötü sonuçta bu spekülatif bir balon yaratacaktır. Balon durumunda bir noktada hepsi patlar. Almanya’nın en büyük 30 şirketinin değeri DAX indeksinde özetlenmiştir. DAX bu şirketlerin iyi mi kötü mü performans gösterdiklerini göstererek Alman ekonomisi hakkında fikir verir. Diğer ülkelerdeki borsalarda da benzer endeksler vardır. Bütün dünyadaki bu pazarlar global bir ağ oluşturur.
